İş Kazaları Tazminatı
İş kazası, sigortalı işçinin işverenin emri altında bulunduğu sırada gördüğü iş veya işin gereği dolayısıyla aniden ve dıştan meydana gelen bir olay nedeniyle zarar görmesidir.
İş yerinde veya işin yürütülmesi nedeniyle iş yeri dışında meydana gelen, ölüme sebebiyet veren veya vücut bütünlüğünü ruhen veya bedenen zarar uğratan olaylar iş kazasıdır.
İş kazası;
- Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada,
- İşveren tarafından yürütülmekte olan iş dolayısıyla,
- Sigortalının işveren tarafından görevle başka bir yere gönderilmesi yüzünden asıl işini yap
maksızın geçen zamanlarda,
- Emzikli kadın sigortalının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda,
- Sigortalıların işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere toplu olarak götürülüp getirilmeleri sırasında
meydana gelmelidir.
Bir olayın iş kazası sayılabilmesi için, kazayı geçiren kişinin sigortalı olması, sigortalının işyerinde ve ya işyerinden sayılan yerlerde bulunması, olayın işveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle meydana gelmesi, kaza ile sonuç arasında uygun bir illiyet bağının bulunması, kaza sonucu bedence veya ruhça özre uğraması ve bu unsurların bir arada gerçekleşmesi gerekmektedir.
İş kazası Bildirimi
İş yerinde bir işçinin iş kazası geçirmesi halinde işveren tarafından kazanın olduğu yerdeki yetkili kolluk kuvvetlerine hemen, Kuruma en geç kazadan sonraki 3 iş günü içinde bildirim yapılması gerekir.
Kanunda belirtilen bu sürelere uyulmaması işverenin cezai sorumluluğuna neden olmaktadır.
İşveren tarafından bu bildirimin yapılmamış olması halinde işçi tarafından da bildirim yapılabilir. İş kazası nedeniyle bildirim yapılması işveren ve işçinin kusurunun belirlenmesinde önemli bir etken olduğu için hemen yapılması gerekmektedir.
İş Kazası Nedeniyle Açılacak Davalar:
Sakatlık Halinde;
- Maddi tazminat
- Geçici iş göremezlik tazminatı
- Daimi sakatlık tazminatı
- Manevi tazminat
Ölüm Halinde;
- Maddi tazminat
- Destekten yoksun kalma tazminatı
- Manevi tazminat
Maddi Tazminat Davası;
İş kazası geçiren işçi, bedenen zarara uğramış olabilir veya iş kazası nedeniyle ölebilir. İş kazası nedeniyle zarar gören işçinin veya yakınlarının bu zararını gidermesi adına Türk Borçlar Kanunu 51. maddesi gereğince dava açma hakkı bulunmaktadır.
Geçici İş Göremezlik;
Sigortalının iş kazası geçirmesi, meslek hastalığına yakalanması halinde SGK tarafından yetkilendirilen müfettişler veya sağlık kurulu raporlarında belirtilen dinlenme süresinde geçici olarak çalışamama halidir. Sigortalının almış olduğu rapor nedeniyle geçici olarak çalışamama durumunda olduğu için aylık ya da haftalık kazancında eksilme olmakta ve gelir kaybı yaşamaktadır. Bu gelir kaybının telafisi, geçici iş göremezlik ödeneği ile sağlanmaktadır.
İş kazası nedeniyle oluşan zarar sürekli olmayıp geçici olması durumunda söz konusu olmaktadır.
Sürekli İş Göremezlik ( Daimi Sakatlık)
İş kazası nedeniyle kalıcı bir sakatlığı oluşan işçinin çalıştığı işyerinden daimi sakatlık nedeniyle maddi tazminat talep etme hakkı bulunmaktadır.
Kaza nedeniyle oluşan sakatlık oranı ve kusura göre belirlenecek miktar üzerinden işçiye tazminat ödenmektedir. İşçiye ödenecek tazminatın tutarı kusur ve sakatlık oranı dışında işçinin yaşı ve gelirine göre hesaplanmaktadır.
İş kazası veya meslek hastalığı sonucu oluşan hastalık ve özürler nedeniyle SGK tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurulları tarafından verilen raporlara göre meslekte kazanma gücünün en az %10 oranında azalmış bulunduğu tespit edilen sigortalı, ayrıca sürekli iş göremezlik gelirine hak kazanır.
Sürekli iş göremezlik geliri,sigortalının mesleğinde kazanma gücünün kaybı oranına göre hesaplanır.
İş kazası sonucunda daimi sakatlığı oluşan işçi, açacağı maddi tazminat davası neticesinde bir tazminata hak kazanacaktır. Aynı zamanda işçi, tazminata hak kazanmasının yanı sıra sakatlığının %10 dan fazla olması halinde Kurumca sürekli iş göremezlik gelirine de hak kazanabilecektir.
Ancak SGK tarafından sakatlığın %10 dan fazla olması halinde işçiye bağlanacak aylık maaş çıkan tazminattan mahsup edilecektir.
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı;
İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle işçinin ölmesi durumunda yakınlarının, işçinin ölmesi nedeniyle desteğinden yoksun kalacakları için destekten yoksun kalma tazminatı davası açma hakları bulunmaktadır.
İşçinin iş kazası neticesinde ölmesi halinde ; işçinin varsa eşi, çocukları ve bakmakla yükümlü olduğu kimseler, işçinin desteğinden yoksun kalacaklar ve maddi açıdan bir zararları oluşacaktır. Bu nedenle ölen kişilerin yakınlarının bu zararlarının karşılanması gerekir.
MANEVİ TAZMİNAT
Manevi tazminat iş kazası neticesinde sakatlanan veya vefat edenin yakınlarının , ölüm ve sakatlanma nedeniyle yaşadığı üzüntü ve ıstırabın bir parça da olsa tatmin edilebilmesi amacıyla verilmektedir.
İş kazası nedeniyle talep edilen manevi tazminata ilişkin miktar yönünden karar verme yetkisi sadece hakime aittir. Hakim maddi tazminata ilişkin karar verirken, dosyaya sunulan raporlar ve diğer maddi deliller doğrultusunda hareket etmek zorunda iken, manevi tazminat hesaplanabilen bir tazminat olmadığından, karar verirken takdir yetkisini kullanarak hakkaniyete uygun bir miktarda karar vermektedir.